MSDS Nedir?

Son yıllarda kurumsal sürdürülebilir hizmet sağlamak için ISO 14001 Çevre Kalite Yönetim Sistemlerini uygulamaya çalışması ve yasal bir zorunluluk olarak İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı ve uygulamalarında hayata geçmesi ile birlikte uluslar arası uygulamalarda eş yönetimi benimsemek amacıyla çeşitli uygulamalar hayata geçmiştir. Bu uygulamalarda biriside MSDS formlarıdır.
MSDS'in anlamından önce MSDS formalarının bugün neden bu kadar önemli olduğunu bir kaç rakamla açıklarsak daha iyi anlama şansına sahip oluruz.
1950 yılında yaklaşık olarak dünya kimyasal madde üretimi 7 milyon ton/yıl, 1985 yılında yaklaşık olarak 250 milyon ton/yıl ve 2000 yılında yaklaşık olarak 400 milyon ton/yıl’a yükselmiştir. Bugün bu rakamın yaklaşık olarak 500 milyon ton/yıl'a ulaştığı tahmin edilmektedir. Günümüzde, dünya genelinde 140 bin farklı kimyasalın kullanıldığı tahmin edilmekte ve bunlardan 5.000 – 7.000 arasında kimyasalın zararlı olduğu bilinmekle beraber, bu zararlı kimyasalların 3.000′i kanserojen etkiye sahip olduğu bilinmekte.(*1)  Nasıl? Oldukça ürkütücü değil mi?
İşte dünyamızda bu korkunç kimyasal artışı üretilen kimyasalları kontrol altına tutmayı güçleştirirken MSDS formları sayesinde en azından tesisimize giren kimyasalların özelliklerini öğrenerek kontrol altına alabiliriz. Bu şok bilgiden sonra MSDS hakkında teknik açıklamalarımızı yapmaya çalışalım.
MSDS Nedir?
MSDS dünyadan orjinal kullanımıyla İngilizce "Material Safety Data Sheet" kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. MSDS'in Türkçe anlamı ise "Malzeme Güvenlik Bilgi Formu" dur. Uluslar arası litaratürde orjinal adıyla kullanıldığından ülkemizde de MSDS olarak adlandırılmıştır.
Kimyasal maddelerin kullanımı ve depolanması sırasında oluşabilecek "İşçi Sağlığı İş Güvenliği" risklerini ortadan kaldırmaya yönelik çalışmaların önemli bir parçasını oluşturan ve kullanıcıyı doğru ve yeterli düzeyde bilgilendirmek amacıyla hazırlanan , ilgili kimyasal maddelerin tehlike ve riskleri ile diğer bilgileri içeren dokümanlara "Malzeme Güvenlik Bilgi Formu" adı verilir.
MSDS formalarının temel amacı, piyasaya sunulan tehlikeli maddelerin insan sağlığı ve cevre üzerinde yaratabilecekleri olumsuz etkilere karşı etkin kontrolünü ve verimli gözetimini sağlamak üzere güvenlik bilgi formlarının hazırlanması ve dağıtılmasına ilişkin idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
MSDS dolayısı ile malzemelerin güvenlik konusunda bilgilendiren formlardan oluşmaktadır. Tabi bu formlar gelişi güzel oluşturulmazken çeşitli şekil şartlarına sahiptir. Öncelikli olarak MSDS formalarının malzemeyi üreten firma tarafından  ülkemizde Türkçe olarak hazırlanması kanunen zorunluluktur ve Ortalama bir MSDS formunda aşağıda listelenmiş olan bilgiler yer almaktadır.

• Madde / Müstahzar ve Üreticinin Kısa Tanıtımı
• Kimyasal Bileşimi / İçindekiler Hakkında Bilgi
• Kimyasalın Tehlikelerinin Tanıtımı
• İlkyardım Bilgileri ve Önlemleri
• Yangınla Mücadele Bilgileri ve Önlemleri
• Kaza Sonucu Yayılmaya Karsı Önlemler
• Kullanım/Elleçleme ve Depolama Özellikleri
• Maruziyet Kontrolleri ve Kişisel Korunma Bilgileri
• Maddenin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
• Maddenin Kimyasal Kararlılığı ve Reaktivitesi
• Toksikolojik Bilgi
• Ekolojik Bilgi
• Bertaraf Bilgileri
• Taşımacılık Bilgileri
• Yasal Mevzuat Bilgileri

Özet olarak; MSDS Formları her türlü kimyasal malzeme için kullanılır. Forları üretici firmalar hazırlar, tüketicilere talep halinde verir. Tüketiciler kimyasalı depolarken ve kullanırken MSDS formunda yazan bilgilerden faydalanarak kimyasalden gelecek olası zararları bertaraf eder. MSDS formaları kimyasalın depolandığı alanda asılmasında formların sık sık okunması ve uygulanması açısından faydalıdır. Üretim tesisleri dışında, ticari tesislerde, temizlik malzemeleri, asansör, jeneratör ve soğutma sistemlerine ait, yağ, antifriz, gaz, yakıt, ayrıca varsa tesiste arıtma sisteminde kullanılan kimyasal veya biyolojik katkı maddelerine ait MSDS formlarının bulundurulması kimyasalları kullanan çalışanlar ve hizmeti alan müşteriler  İş Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması ve Sürdürülebilir Çevre Yönetiminin uygulanması açısından önemlidir.

(*1) http://www.is-sagligi-ve-guvenligi.com/makaleler/endustriyel-uygulamalarda-is-sagligi-ve-guvenligi/185-msds-nedir.html