Enerjinin devamlılığı açısından binalarda birbirinden farklı kaynaklarda enerji beslemesi yapılmalıdır. Örneğin bir tesis enerjisi şebeke elektriği ile beslenirken, aynı zamanda şebeke elektriği kesintilerinde jeneratör enerji kaynağı olarak devreye girer. Diğer taraftan kritik noktalarda ise enerji bir kaynaktan, diğer bir kaynağa geçerken STS ile ile geçiş yapılır. Daha somut olmak gerekirse, kritik noktalarda örneğin ameliyathane için, şebeke kesintisinde, UPS geçişi yaparken STS marifeti ile kesinti hissedilmeden geçiş sağlanır ve enerjide sürdürülebilir bir sistem işletilmiş olur. Diğer taraftan şebeke kesintisi yaşanırken, kısa bir süre sonra jeneratör devreye girerek tesis için gerekli olan enerji ihtiyacını karşılar. Tabi ki UPS olmayan bir alanda STS ile geçiş sağlansa da enerji kaynakları arasında ki geçiş süresi sebebi ile kesinti yaşanacaktır. İşte bu kesintili kaynakların geçişi için ATS yani Otomatik Transfer Anahtarı kullanılır. Peki normal şartlarda esasında şebeke elektriği kesildiğinde jeneratör transfer panosu kesinti sinyalini aldıktan sonra jeneratör devreye girer bu durumda ATS'ye neden ihtiyaç duyulur diye bir soru aklınıza gelebilir. Konuyu daha iyi kavramak için ATS nedir? ATS neden kullanılır? biraz detaylı olarak inceleyelim?
ATS Nedir? Automatic Transfer Switch Nedir? Otomatik Transfer Anahtarı nedir?
ATS için 3 başlık kullanmamın sebebi enerji piyasasında ATS ile ilgili kavram tam olarak net değildir. Genelde ATS diye adlandırılsa da, zaman zaman orijinal ismi ile Automatic Transfer Switch denebilir yada bunu Türkçeleştirilen söylem ile Otomatik Transfer Anahtarı denmektedir. Dolayısı ile bu üç tanım esasında aynı üründür. ATS genelde enerjinin devamlılığının kritik olduğu tesislerde kullanılmaktadır. Bu kapsamda ATS, üretim tesisleri, hastaneler, finans merkezleri, AVM'ler ve Kamu binalarında sıkça kullanılmaktadır. Bu noktada ATS kullanımı için temel motivasyon tesis içinde enerjinin kesintisiz olarak devamlılığı için birbirinden bağımsız alanlarda lokal kesinti yaşanması durumunda ATS marifeti ile ikinci enerji kaynağının devreye girmesi sağlanır. Bunun için bağımsız lokasyonlarda birden fazla enerji kaynağına ait alt yapı olmalıdır. Örneğin; bir sistem odasında bulunan hassas kontrollü soğutma sistemi şebeke kaynağı ile beslenirken, olası bir lokal şebeke kesintisinde (tesisin genelinde elektrik var, sadece sistem odasında bulunan hassas kontrollü soğutma sisteminde enerji kesildi) ATS kesintiyi görür ve ikinci bir enerji kaynağı olarak jeneratör beslemesini devreye alır ve jeneratörün devreye girmesi ile bu alan jeneratör ile beslenmeye başlar. ATSnin devreye girmesi ve ikinci kaynaktan besleme başlaması sürecinde kesinti, şalter geçişleri, jeneratörün devreye girmesi ve enerjiyi transfer etmesini kapsadığı için geçiş sistem alt yapısına göre 5 saniye ile 60 saniye arasında gerçekleşir. Alt yapıda kastım jeneratörün devreye girme süresi ve transfer süresinin toplamını sağlayan senaryoyu oluşturan toplam sistemlerdir.
ATS için amaç bir kaynakta kesinti olması durumunda ikinci bir kaynağın devreye girmesi olduğu için yukarıda ki örnek senaryo her ne kadar jeneratör ile ilgili olsa da bu kaynaklar değişkenlik gösterebilir. Örneğin iki farklı trafo kaynağı varsa, kesinti durumunda yedek kaynak olarak diğer trafodan beslenebilir. İkinci kaynak olarak ana jeneratör beslenebilir veya tesiste kritik devre senaryosu varsa sadece kritik alanları besleyecek kritik jeneratörlerin yedek kaynak olarak beslemesi sağlanabilir.
ATS Neden kullanılır?
Büyük tesislerde bağımsız bölümlerin özellikle kritik alanların enerjide sürekliliği önemli olabilir. Bu önem durumunda her kritik bağımsız bölüm için oraya uygun enerji alt yapısı kurulur. Özellikle veri merkezlerinde kesinti yaşanması istenmez ama veri merkezini soğutan klimalarda kısa süreli kesinti yaşanabilir. Bu kesintinin kısa süreli olması için enerji kaynakları arasında bir kaynakta kesinti olması durumunda diğer kaynağın devreye girmesini ATS sağlar. Kaynaklar arası kesintisiz bir geçiş gerekiyorsa (bunun için UPS kullanılır) STS ile geçiş yapılması sağlanır.
Madem kesinti olacak neden ATS kullanılır?
Kaynaklarda kesinti olması durumunda, enerjinin yedek kaynaktan sağlanması için manuel anahtarlama yapılması gerekiyor. Bu da enerji kesintisinde sürenin uzamasına sebebiyet verecektir. Diğer taraftan bağımsız bölümler için ATS kullanılan her noktada direkt yedek enerji kaynağının devreye girmesi için sinyal sistemi kurulurken, eğer bu da manuel gerçekleşmesi istenirse tesisin bağlı olduğu ana kaynağın kesinti yapılması gerekir ki yedek kaynak devreye girsin. (örneğin trafo çıkışı şalterinin açmak gerekir) Gördüğünüz gibi ATS kullanılmadan bağımsız bölümlerde enerjinin devamlılığının sağlanması manuel imkanlarla çok zor. Hatta sadece manuel imkanlarla geçiş yeterli değil, bu geçişin en kısa zamanda yapılması gerekir ki bunun en iyi yapan şalt malzemesi ATSdir.
![]() |
ATS için, ana kaynak ve yedek kaynak geçişini anlatan basit bir şema. |
ATS Nedir? Automatic Transfer Switch Nedir? Otomatik Transfer Anahtarı nedir?
ATS için 3 başlık kullanmamın sebebi enerji piyasasında ATS ile ilgili kavram tam olarak net değildir. Genelde ATS diye adlandırılsa da, zaman zaman orijinal ismi ile Automatic Transfer Switch denebilir yada bunu Türkçeleştirilen söylem ile Otomatik Transfer Anahtarı denmektedir. Dolayısı ile bu üç tanım esasında aynı üründür. ATS genelde enerjinin devamlılığının kritik olduğu tesislerde kullanılmaktadır. Bu kapsamda ATS, üretim tesisleri, hastaneler, finans merkezleri, AVM'ler ve Kamu binalarında sıkça kullanılmaktadır. Bu noktada ATS kullanımı için temel motivasyon tesis içinde enerjinin kesintisiz olarak devamlılığı için birbirinden bağımsız alanlarda lokal kesinti yaşanması durumunda ATS marifeti ile ikinci enerji kaynağının devreye girmesi sağlanır. Bunun için bağımsız lokasyonlarda birden fazla enerji kaynağına ait alt yapı olmalıdır. Örneğin; bir sistem odasında bulunan hassas kontrollü soğutma sistemi şebeke kaynağı ile beslenirken, olası bir lokal şebeke kesintisinde (tesisin genelinde elektrik var, sadece sistem odasında bulunan hassas kontrollü soğutma sisteminde enerji kesildi) ATS kesintiyi görür ve ikinci bir enerji kaynağı olarak jeneratör beslemesini devreye alır ve jeneratörün devreye girmesi ile bu alan jeneratör ile beslenmeye başlar. ATSnin devreye girmesi ve ikinci kaynaktan besleme başlaması sürecinde kesinti, şalter geçişleri, jeneratörün devreye girmesi ve enerjiyi transfer etmesini kapsadığı için geçiş sistem alt yapısına göre 5 saniye ile 60 saniye arasında gerçekleşir. Alt yapıda kastım jeneratörün devreye girme süresi ve transfer süresinin toplamını sağlayan senaryoyu oluşturan toplam sistemlerdir.
ATS için amaç bir kaynakta kesinti olması durumunda ikinci bir kaynağın devreye girmesi olduğu için yukarıda ki örnek senaryo her ne kadar jeneratör ile ilgili olsa da bu kaynaklar değişkenlik gösterebilir. Örneğin iki farklı trafo kaynağı varsa, kesinti durumunda yedek kaynak olarak diğer trafodan beslenebilir. İkinci kaynak olarak ana jeneratör beslenebilir veya tesiste kritik devre senaryosu varsa sadece kritik alanları besleyecek kritik jeneratörlerin yedek kaynak olarak beslemesi sağlanabilir.
![]() |
ATS kullanımı için sadece 2. bir kaynak değil isterseniz 3. kaynakta ekleyebilirsiniz. |
ATS Neden kullanılır?
Büyük tesislerde bağımsız bölümlerin özellikle kritik alanların enerjide sürekliliği önemli olabilir. Bu önem durumunda her kritik bağımsız bölüm için oraya uygun enerji alt yapısı kurulur. Özellikle veri merkezlerinde kesinti yaşanması istenmez ama veri merkezini soğutan klimalarda kısa süreli kesinti yaşanabilir. Bu kesintinin kısa süreli olması için enerji kaynakları arasında bir kaynakta kesinti olması durumunda diğer kaynağın devreye girmesini ATS sağlar. Kaynaklar arası kesintisiz bir geçiş gerekiyorsa (bunun için UPS kullanılır) STS ile geçiş yapılması sağlanır.
Madem kesinti olacak neden ATS kullanılır?
Kaynaklarda kesinti olması durumunda, enerjinin yedek kaynaktan sağlanması için manuel anahtarlama yapılması gerekiyor. Bu da enerji kesintisinde sürenin uzamasına sebebiyet verecektir. Diğer taraftan bağımsız bölümler için ATS kullanılan her noktada direkt yedek enerji kaynağının devreye girmesi için sinyal sistemi kurulurken, eğer bu da manuel gerçekleşmesi istenirse tesisin bağlı olduğu ana kaynağın kesinti yapılması gerekir ki yedek kaynak devreye girsin. (örneğin trafo çıkışı şalterinin açmak gerekir) Gördüğünüz gibi ATS kullanılmadan bağımsız bölümlerde enerjinin devamlılığının sağlanması manuel imkanlarla çok zor. Hatta sadece manuel imkanlarla geçiş yeterli değil, bu geçişin en kısa zamanda yapılması gerekir ki bunun en iyi yapan şalt malzemesi ATSdir.
Yorum Gönder
Teşekkürler.